Porozumienia ponad granicami: polityka zagraniczna Europy wobec migracji

Porozumienie między UE a Turcją jest zwieńczeniem dotychczasowej niewystarczającej europejskiej polityki migracyjnej

Publication cover
Pełny tekst dostępny w
Streszczenie dostępne w

Najnowszy raport ECFR, opublikowany w dniu uruchomienia procedury odsyłania uchodźców do Turcji, wskazuje że porozumienie między UE a Turcją jest zwieńczeniem dotychczasowej  niewystarczającej europejskiej polityki migracyjnej.

Publikacja pt. “Deals without borders: Europe’s foreign policy on migration” autorstwa dr Angeliki Dimitriadi analizuje, jak polityka zagraniczna Europy wychodzi naprzeciw kryzysowi uchodźczemu. Ekspertka badatrzy najważniejsze dyplomatyczne narzędzia pozostające do dyspozycji Europy: procesy regionalne, partnerstwa na rzecz mobilności oraz umowy o readmisji. Wskazuje, że z powodu niechęci państw członkowskich do podejmowania realnych ustępstw wobec krajów partnerskich, na przykład w postaci legalnych ścieżek migracji, wymienione narzędzia nie rozwiązały problemu nielegalnej migracji.

Jednym z najważniejszych wniosków płynących z raportu jest fakt , że porozumienie między UE a Turcją jest pokłosiem porażki w stosowaniu dostępnych narzędzi i jest rozwiązaniem wyłącznie tymczasowym, obciążonym potencjalnymi problemami, jak m.in. wątpliwe podstawy prawne i brak możliwości jego implementacji. Porozumienie wskazuje również na zmianę układu sił, która osłabiła UE na korzyść jej bezpośrednich sąsiadów, co pokrywa się z kluczowym wnioskiem tegorocznego wydania ECFR Foreign Policy Scorecard.

Dimitriadi radzi UE i jej państwom członkowskim wdrożyć politykę zagraniczną opartą o bardziej śmielsze założenia, dzięki której poradzimy sobie z migracją. Ekspertka zaleca utworzenie realistycznych ścieżek dla legalnej migracji uchodźców i migrantów ekonomicznych. W perspektywie krótkoterminowej tego rodzaju rozwiązanie uderzyłoby w przemytników i zmniejszyło presję na granice zewnętrzne, a w dłuższej perspektywie legalne drogi migracji ekonomicznej mogłyby złagodzić sytuację w regionach, w których jest wysoki poziom wewnętrznej migracji.

Ekspertka podkreśla również, że ​​większa gotowość do angażowania w znaczące przedsięwzięcia z kluczowymi krajami spoza Unii może przyczynić się do lepszej kontroli kryzysu migracyjnego. Ponieważ nie ma jednej uniwersalnej recepty do zastosowania w relacjach z krajami trzecimi, UE powinna zaoferować szerszy zestaw zachęt przy negocjacyjnym stole, np. zwiększenie możliwości podjęcia pracy obejmujące również mniej wykwalifikowanych pracowników.

Dr Angeliki Dimitriadi, autorka raportu napisała :

„UE uległa podziałom. Konflikt syryjski trwa  szósty rok, co oznacza, że Europa już od pięciu lat spóźnia się  z przygotowaniem odpowiedniej polityki dot. podejścia do nowoprzybyłych, których wszyscy się spodziewali. Z powodu niezdolności państw członkowskich do współpracy, aby skutecznie wyjść naprzeciw migracji, setki ludzi poniosło śmierć, a na granicach Unii Europejskiej panuje chaos.”

„Praktyczne i odpowiednie podejście do migracji obejmuje także odpowiedź na potrzebę wytyczenia legalnych ścieżek migracji, które będą częścią strategii prewencyjnej. W ten sposób można wypracować elastyczność współpracy z krajami sąsiedzkimi, angażując je w zarządzanie przepływem migrantów. Zamiast tego jesteśmy obecnie świadkami nierozważnego porozumienia z Turcją, pełnego prawnych pułapek, paniki i zakulisowych rozwiązań podjętych w ostatniej chwili.”

„Jeśli europejscy przywódcy chcą poważnie zająć się migracją w dłuższej perspektywie, to potrzeba bardziej radykalnych rozwiązań niż kiedykolwiek przedtem.”

European Council on Foreign Relations nie zajmuje stanowisk zbiorowych. Publikacje ECFR reprezentują jedynie poglądy poszczególnych autorów.