Czy Mołdawia może pozostać na drodze ku Europie?

Czy Mołdawia może pozostać na drodze ku Europie?

W zeszłym roku Rosja mocno uderzyła w  Mołdawię nakładając sankcje na eksport wina oraz podsycając nastroje separatystyczne w Transnistrii i Gaugazji.  Jednak rok 2014 będzie o wiele gorszy. Podążając tropem wydarzeń na Ukrainie, Rosja chce również zakwestionować ostatni pozostały sukces Partnerstwa Wschodniego. Rosja jest przygotowana na poświęcenie zarówno zasobów finansowych i politycznych, aby zwiększyć nacisk na Mołdawię. Czy UE może pomóc Mołdawii pozostać na drodze ku Europie?

W nowej publikacji ECFR Stanisal Secrieru analizuje wewnętrzne i zewnętrzne wyzwania przed Mołdawią oraz wnioskuje, że Unia musi przygotować szereg działań by pomóc Kiszyniowowi w przeciwstawieniu się oczekiwanym rosyjskim naciskom w 2014 roku.

Co zrobi Rosja?

·         Rosja może wydalić mołdawskich robotników zatrudnionych na terenie Rosji. Odbiłoby się  to negatywnie na budżetach rodzinnych i mogłoby naruszyć jeden z głównych filarów wzrostu ekonomicznego Mołdawii.

·         Rosja może nakładać dalsze sankcje na produkty rolnicze pochodzące z Mołdawii, jednocześnie ustanawiając całkowity bądź częściowy zakaz wwozu świeżych owoców lub warzyw. Mołdawski sektor rolniczy produkuje 12% całkowitego PKB Mołdawii. Nowe embargo ze strony Rosji mogłoby w znaczący sposób spowolnić wzrost gospodarczy i podsycić ogólnokrajowe niezadowolenie wśród Mołdawian.

·         Rosja wciąż jest jedynym eksporterem gazu do Mołdawii. Ta zależność może zostać wykorzystana przez rząd rosyjski do dalszego wywierania nacisku.

·         Rosja będzie używać konfliktów w Transnistrii i Gaugazji do sprowokowania nieprzemyślanych reakcji ze strony Mołdawii. Może również próbować wpłynąć na zdarzenia tak, aby po wyborach w Mołdawii powstała słaba koalicja , która ostudzi europejskie ambicje w mołdawskim rządzie.

Co UE może zrobić?

·         Unia musi wypełnić swoje obietnice, począwszy od zniesienia wymogów wizowych dla Mołdawian posiadających paszporty biometryczne do lata 2014 roku.

·         Unia powinna poświęcić więcej uwagi na Transnistrię i Gaugazję. UE i Mołdawia przyjmują prawie 70% eksportu z Transnistrii. Czas najwyższy wykorzystać tę przewagę do osłabienia wrogich nastrojów w Transnistrii i zwrócić uwagę Mołdawian na korzyści płynące z umowy o pogłębionej i całościowej strefie wolnego handlu (DCFTA).

·         UE powinna ograniczyć niechętne nastroje we własnym obozie. Ostatnie twierdzenia ze strony Rumunii o ponownym zjednoczeniu będą dalej destabilizowały sytuację w Mołdawii.

·         UE powinna przygotować plany działania wobec ewentualnych sankcji handlowych ze strony Rosji. Powinna również wziąć pod uwagę liberalizację rynku dla produktów mołdawskich, jeszcze zanim umowa stowarzyszeniowa wejdzie w życie. W celu zneutralizowania wpływów rosyjskich, UE powinna wspierać współpracę sektora energetycznego Mołdawii z  Rumunią i Ukrainą.