China Analysis: koniec polityki nieingerencji?

Chińskie interesy na Bliskim Wschodzie

Publication cover
Pełny tekst dostępny w
Streszczenie dostępne w

Międzynarodowa rola Chin zmienia się. Państwo Środka z trudem godzi swoją tradycyjną politykę zagraniczną polegającą na nieingerencji z rosnącą obecnością gospodarczą na całym świecie. Stosunki Chin z Iranem i reakcja Pekinu na kryzys w Syrii są zastanawiającym przykładem tego, jak Chiny kształtują swoją politykę zagraniczną na nowo. Debata ta rzuca również światło na sposób w jaki Chiny definiują swoje interesy na Bliskim Wschodzie i dlaczego Pekin jest niechętny wsparciu rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ w kwestiach takich jak Syria.

Najnowsze wydanie “China Analysis: The end of non-interference?” opublikowane przez ECFR i Asia Centre skupia się na Azji i polityce zagranicznej Chin w stosunkach z Iranem, Sudanem, Syrią, Koreą Północną i Birmą. Analiza pokazuje, że w chińskich kręgach zajmujących się polityką zagraniczną toczy się pogłębiona dyskusja o globalnych ambicjach i obowiązkach Chin:

  • Stosunki chińsko- syryjskie:

Chińskie weta na forum ONZ w sprawie Syrii są symbolem nowej roli Chin na arenie międzynarodowej. Chińscy analitycy zgadzają się, że zatrzymanie przemocy w Syrii musi być ostatecznym celem, ale nie zgadzają się z Zachodem, w jaki sposób to osiągnąć. Fundamentalną kwestią jest to, że chińscy intelektualiści postrzegają koncepcję “odpowiedzialności za zapewnienie ochrony” (z ang. “responsibility to protect”) jako niebezpieczne i niejasne pojęcie , które istnieje w celu legitymizacji ” zmiany reżimu”. Chińskie weta są interpretowane jako lekcja dla Zachodu, aby pokazać, że w istocie polityka zagraniczna Chin opiera się na mocnych zasadach takich jak poszanowanie nieingerencji w sprawy wewnętrzne innych państw. Yan Xuetong twierdzi na przykład, że blokowanie rezolucji Rady Bezpieczeństwa jest w interesie Chin: to odwraca uwagę i potencjał USA od Azji, zmniejsza ryzyko wojny między USA i Iranem oraz wzmacnia partnerstwo Pekinu z Moskwą.

  • Stosunki chińsko-irańskie:

Starania Pekinu w obszarze bezpieczeństwa energetycznego zbliżyły Chiny bliżej Iranu w ciągu ostatniej dekady. Ale chińscy intelektualiści twierdzą, że stosunki Chin z Iranem wikłają Chiny w kontrowersje wokół irańskiego programu nuklearnego. Pomimo apeli USA i UE, aby Chiny odgrywały bardziej aktywną rolę w rozwiązywaniu nuklearnego kryzysu w Iranie – w szczególności w zakresie implementacji sankcji – chińscy analitycy nie uważają, że leży to w interesie Chin. Zamiast tego sugerują, że Chiny powinny realizować swoje własne interesy gospodarcze i dotyczące bezpieczeństwa w regionie nie zwracając uwagi na krytykę z zagranicy. Niemniej jednak chińscy badacze są optymistycznie nastawieni do przyszłości stosunków chińsko-irańskich. Zhao Kejin uważa, że nowy prezydent Iranu Rouhani może postrzegać Chiny jako “strategiczną możliwość ” przebicia się przez dyplomatyczny impas z Zachodem.

Polityka nieingerencji mogła osłabić chińską dyplomację poprzez brak możliwości sprawnego i szybkiego reagowania oraz podtrzymywanie nadmiernie konwencjonalnego myślenia. Ale przejście do bardziej zaangażowanej polityki, która nie boi się brać czyjejś strony w sporach i faworyzować konkretnych wewnętrznych rozwiązań otwiera morze wątpliwości i różnych odpowiedzi. Stopniowo chińscy stratedzy odkrywają dylematy władzy imperialnej– Godement François.

Publikacja “China Analysis: The end of non-interference?” napisana przez Godement François dostępna jest w języku angielskim na stronie ECFR.

European Council on Foreign Relations nie zajmuje stanowisk zbiorowych. Publikacje ECFR reprezentują jedynie poglądy poszczególnych autorów.