Świat według antyeuropejskich partii buntu: Putin, migracje i siła ludu

Rosnące w siłę „buntownicze” i antyeuropejskie partie polityczne na całym kontynencie wykorzystują referenda jako skuteczną broń przeciwko tradycyjnym elitom

Publication cover
Pełny tekst dostępny w
Streszczenie dostępne w

Wynik brytyjskiego referendum dotyczącego członkostwa w Unii może być wczesnym sygnałem politycznego tsunami dla Europy. Rosnące w siłę „buntownicze” i antyeuropejskie partie polityczne na całym kontynencie wykorzystują referenda jako skuteczną broń przeciwko tradycyjnym elitom politycznym. Nowe badania Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) wykazały, że partie te dążą do przeprowadzenia 34 referendów na różne tematy: od członkostwa danego kraju w UE po bardzo szczegółowe regulacje w obszarach takich jak kwoty relokacji uchodźców.

ECFR przeprowadziło pierwsze kompleksowe badanie poświecone europejskim partiom buntu – nowsze, mniejsze i sprawniejsze, zarówno z lewej, jak i z prawej strony sceny politycznej. Z analizy wynika, że pomimo licznych różnic, partie te dzielą ze sobą szereg poglądów na temat polityki zagranicznej. Są z gruntu sceptyczne wobec UE, sprzeciwiają się zagranicznym interwencjom, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, nie są entuzjastyczne wobec zacieśniania więzi z Waszyngtonem oraz w większości z sympatią spoglądają na Rosję Putina.

Raport pt. „The world according to Europe’s insurgent parties: Putin, migration and people power” analizuje stanowiska 45 partii wobec polityki zagranicznej UE w oparciu o wywiady z ich ekspertami przeprowadzone przez badaczy ECFR w 28 państwach UE. Po raz pierwszy tak dokładnie zbadano pomysły tych partii na politykę zagraniczną Unii.

Wybrane wnioski z publikacji:

  1. Większość partii (łącznie 28) uważa, że Brexit pociągnie za sobą dalsze tendencje dezintegracyjne w UE. Większość z nich(ale nie wszystkie) uważa to za pozytywny trend.
  2. Partie te przejawiają niechęć wobec umowy Unii z Turcją w kwestii kryzysu uchodźczego. Są również przeciwne członkostwu Turcji we Wspólnocie. Ich zdaniem, umowa z Turcją zmusza Europę do ściślejszej współpracy z tym krajem w wielu innych obszarach, co jest niekorzystne.
  3. Wśród nich nie ma poparcia na interwencję zbrojną w Syrii. Ma to związek z szerszym antyamerykanizmem oraz potępieniem polityki, jaką USA realizuje na Bliskim Wschodzie.
  4. Większość partii jest przeciwna włączeniu Ukrainy do UE.
  5. Pomimo wielu różnic pomiędzy poszczególnymi partiami, można było zauważyć konsensus wokół zewnętrznych zagrożeń dla UE. Dla 36 z 45 partii kryzys uchodźczy oznacza wzrost ryzyka ataków terrorystycznych oraz radykalizmu islamskiego. Co ciekawe, takie postrzeganie nie dotyczy tylko partii skrajnie prawicowych, ale też tych z lewej strony politycznego spektrum, jak np. hiszpańskiego Podemos.
  6. Wśród partii buntu dominuje sprzeciw wobec Transatlantyckiego Porozumienia w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP). Od tej tendencji istnieje jednak szereg odstępstw, jak choćby grecka Syriza i Niezależni Grecy, dla których umowa ze Stanami Zjednoczonymi ma przynieść więcej korzyści.

European Council on Foreign Relations nie zajmuje stanowisk zbiorowych. Publikacje ECFR reprezentują jedynie poglądy poszczególnych autorów.